Temizlik alışkanlığı çocuğun edinmesi gereken en önemli davranışlardan birisidir. Çocuk iki yaşına geldikten sonra temizlik alışkanlığı kazanmaya başlayacaktır.Aile ile yemek yedikten sonra ellerin birlikte yıkanması, çocuğa özel küçük diş fırçaları ile macun kullanmadan dişin hafif hafif fırçalanması, haftada bir banyo yaptırılması ile çocuğa temel temizlik alışkanlıkları kazandırılabilir.
Çocuk haliyle hatalar ve sakarlıklar yapabilecektir. Bunun sonucunda etrafa,üstüne başına bir şeyler döküp kirletebilecektir. Bu durumlarda çocuğa sen çekil oğlum/kızım denmemeli. Çocuk hatasıyla yüzleştirilmeli ve kirlettiği yer çocukla birlikte biraz da oyunlaştırılarak çocuğun zevk alabileceği şekilde temizlenmeye çalışılmalıdır. Çocuğun aktif rol alması sağlanmalıdır.
İki yaşından sonra çocuk temizlik alışkanlığını kazanmaya başlayacaktır. Çocuğun eli kirlendiğinde lavaboya götürüp elini yüzünü siz yıkamayın, yıkamasına yardımcı olun. Lavaboya yetişemiyorsa ayağının altına kaydırmaz tabure koyun ya da kucağınıza alıp kaldırın çocuk kendi yıkamaya çalışsın. Yarım yamalak da yapsa kendi sorumluluğunu almayı öğrensin. Bu şekilde davranışlar kalıcı hale gelecek ve temizlik alışkanlığı kazanmada ilk adım atılmış olacaktır.
Kızmak,bağırıp çağırmak eğitimin hiç bir aşamasında etkili olmadığı gibi temizlik alışkanlığı kazandırmada da etkisi yoktur. Temizlik alışkanlığı çocuğun zevk alabileceği oyun ve uygulamalarla kazandırılmaya çalışılırsa daha etkili sonuçlar alınacaktır. Örneğin çocuğa şarkı öğretilerek bu alışkanlık şarkı söylenirken uygulama yapma ile kazandırılabilir.
Yıkarım hep elimi,
Fırçalarım dişimi
Tırnağım hiç uzamaz
İçi asla kir dolmaz
Bakımlıdır kulaklar
Temizdir hep ayaklar
Pis sulara hiç basmam
Böylece mikrop kapmam
Bir gün dikkat etmesem
Darılır kızar annem
Hep tertemiz olurum
Sağlık neşe bulurum
Sabırlı olun, acele etmeyin. Aceleci davranmak çocuğa kazandırmak istediğiniz davranışın kazanılmasından ziyade, bu sürecin daha çok uzamasına sebep olabilir. Aile de çocuğa rol model olarak, alışkanlığın kazanılmasında etkin rol oynar. Çocuk sizden gördüğünü uygular. Bu yüzden çocuğa güzel örnek olmamız gerekir. Önce kendimiz yapıp sonra çocuğun yapmasını beklemeliyiz. Merak etmeyin çocuk ilgi,şefkat ve destekle temizlik alışkanlığını kazanacaktır.
Hakan SEVGİ
Çocuklarda Tırnak Yeme Alışkanlığı ve Tavsiyeler adlı yazı için tıklayın